De hongerstaking van de Chileense mensenrechtenactiviste Patricia Troncoso trekt steeds meer de aandacht. Al meer dan 100 dagen eet zij niet meer uit solidariteit met de situatie van de Mapuche-indianen in Chili. Troncoso ligt momenteel in een ziekenhuis in de stad Chillán in het zuiden van het land. Daar wacht ze op een antwoord van de Chileense president Michelle Bachelet.

Het leefgebied van de Mapuches

Met haar actie wil Troncoso dat ongeveer 12 Mapuche-Indianen die sinds 2001 gevangen zitten, worden vrijgelaten. De activiste is samen met hen veroordeeld voor brandstichting van 100 hectare bos, maar zelf houden ze vol onschuldig te zijn. Troncoso en de anderen zijn veroordeeld volgens de antiterrorisme wet, ooit in het leven geroepen door het regime van Pinochet. Deze wet staat uitzonderlijke gerechtelijke procedures toe en de vonnissen zijn gewoonlijk driemaal zo hoog als die in de normale rechtspraak.

Strijd

Patricia Troncoso is zelf geen Mapuche, maar als mensenrechtenactiviste steunt ze de strijd van deze Indianen om de grond die hen ontnomen is, terug te krijgen. Daarnaast protesteert Troncoso ook tegen de mensonwaardige omstandigheden waarin de Mapuches verkeren in de gevangenis van Araucanía, 400 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Santiago.

De gezondheidstoestand van Patricia Troncoso is inmiddels heel slecht.
Volgens de artsen staat zij op het punt in een onomkeerbare fase terecht te komen en lijdt zij aan hartritmestoornissen. Sinds het begin van de hongerstaking, 10 oktober vorig jaar, is de mensenrechtenactiviste 25 kilo afgevallen.

Wie zijn de Mapuche.

De Mapuche zijn het grootste inheemse volk van Chili. In midden en zuid Chili en het zuiden van Argentinië leven nog zo'n 900.000 Mapuche. Hun strijd richt zich op de in hun ogen illegale toe-eigening van hun grond door de Chileense overheid en een aantal multinationals als Benetton. De Mapuche worden ook niet officieel erkend als volk door de Chileense regering. Het officiële regeringsstandpunt is dat in Chili alleen Chilenen wonen.

"Mevrouw Troncoso is heel erg zwak", vertelt Sergio Laurenti van Amnesty International in Chili. "We hebben gehoord dat ze nu gedwongen sondevoeding krijgt. Dit is tegen haar wil en ze wordt aan het bed vastgebonden. Dit is een wrede, onmenselijke benadeling die in feite gelijk staat aan marteling." In het begin deden alle Mapuche-Indianen in de gevangenis mee aan de staking, maar zij hebben in verband met hun slechte gezondheid het opgegeven.

Steun

De laatste dagen zijn er binnen en buiten Chili veel steunbetuigingen gekomen voor de actie van Patricia Troncoso en de eisen van de Mapuche. Mensenrechtenorganisaties als Human Rights Watch en Amnesty International hebben al verzocht om een herziening van de rechtszaken van deze gevangenen. De toepassing van deze wet op de Mapuche is volgens Sergio Laurenti van Amnesty International volkomen onrechtvaardig. Hij denkt dat de enige mogelijkheid is zich te wenden tot de internationale gerechtelijke instanties, omdat in Chili geen mogelijkheid is om beroep te gaan tegen het vonnis.

Patricia Troncoso: Als mijn dood de vrijheid van mijn broeders dient, dan zal ik niet opgeven.

Rafael Railaf is voorzitter van Folil, een organisatie in Nederland die de belangen van de Mapuche verdedigt. Hij denkt ook dat er maar één mogelijkheid overblijft: de situatie internationaal aan de kaak te stellen, omdat de Chileense president niet reageert op de eisen van de Mapuches. "In Chili zullen we weinig bereiken, Bachelet en de Chileense regering zullen niet naar de Mapuche luisteren. Het zit er ook niet in dat de antiterrorismewet wordt veranderd. Daarom zullen we iets anders moeten bedenken. We zullen in deze situatie in het buitenland aan de kaak moeten stellen," aldus Railaf.

Na 77 dagen hongerstaking stuurde Patricia Troncoso nog een emotioneel bericht naar de buitenwereld. "Ze willen dat we in stilte sterven. Chili heeft een lange en traumatische ervaring met de schending van mensenrechten. Ik kan niet geloven dat, juist deze (democratisch gekozen) regering dezelfde methodes gebruikt tegen de weerloze bevolking."

http://www.wereldomroep.nl/actua/intrecht/mensenrechten/Map26012008